Sinüs Hastalıkları İvegen Sinüs İltihapları

SİNÜS HASTALIKLARI

Sinüs iltihabı (sinüzit terimi çok sık rastlanan ama aşağıdaki niteliklerine göre çok değişik görünümler veren hastalıkları belirtir:

— evrimine göre (iyegen, süreğen);

— yerleşimine göre (tek sinüste, bütün sinüslerde);

— tipine göre (irinli, alerji kökenli);

— başlangıç yerine göre (burundan, dişten);

— hastanın yaşına göre.

Açıklama kolaylığı bakımından, bunları üç büyük bölümde inceleyeceğiz: İvegen sinüs iltihapları; asivegen sinüs iltihapları; süreğen sinüs iltihapları.

İVEGEN SİNÜS İLTİHAPLARI

Nedenleri

Çoğunlukla burundaki bir neden sözkonusudur (burundaki enfeksiyonun sinüslere de yayılması).

Alerji, hastalığın ortaya çıkışını kolaylaştırıcı bir etmendir.

Hastalık kökeninin dişler olması, özel bir durum oluşturur; diş çektirme sırasında, dişözü iltihabı (pülpit) ya da bir granülom sonucunda, üst-çene sinüsü iltihabı ortaya çıkabilir.

Hastalığı haber verici belirtiler

Hastalığı haber veren üç belirti vardır:

— ağrı: En sık raslanan belirtidir; bazen geliş saatiyle (sabahları ve öğleden sonraları ağrının tekrarlaması) ve hastalığa yakalanan sinüs ya da sinüslere göre değişik yerleşmesiyle (üst çene sinüsü için dişlerden yayılarak elmacık kemiği çıkıntısı üstünde; alın ve kalbur kemik sinüsü için genellikle göz çukuru altında; kamamsı kemik sinüsü için artkafa bölgesinde) belirginleşir; ne var ki bu ağrı, çoğunlukla yalın bir baş ağrısından ayır-dedilemez:

— akıntı: Seröz, irinli, hattâ kanlı olabilir; ama bazen, hiç değilse başlangıç evresinde, akıntı bulunmayabilir;

— burun tıkanıklığı: Sık raslanan belirtilerdendir.

Bu belirtiler, özellikle tek yanlı oldukları zaman, hastalığı akla getirirler.

Muayene

Teşhiste sinüs iltihabı doğrulanmalı ve yeri belirlenmelidir.

Elle muayene yanak çukuru düzeyinde, gözaltı çukuru bölgesi ya da göz iç açısında ağrılı noktaları ortaya koyar.

Burun muayenesiyle orta ya da üst (kalbur kemik arka sinüsü iltihabı) mecrada irin “araştırılır. Bu irin ancak adrenalinli kokaine daldırılmış bir pamuk yerleştirildikten sonra belirebilir.

Diyaf anoskopi, alın ya da üst çene sinüslerindeki saydamsızlaşmayı incelemeye yardım eder, ama yanlışlara da yolaçabilir.

Röntgen filmi çekme mutlaka gerekli değildir; ama kuşkulu durumlarda, yayılmanın bir ya da birçok sinüse olduğunu saptamada yararlıdır.

Çocuktaki biçimler

Büyük çocuklarda, erişkinlerde raslanan biçimlere raslanır. Belirtiler çoğunlukla gizlidir; teşhis genellikle film çekilmeden konulamaz.

• Küçük çocuklarda, alışılmış yerleşme yeri kalbur kemik sinüsüdür (alın sinüsü ancak 7 yaşından sonra gelişmeye başlar) ve göz belirtileriyle (gözkapağı ödemi, saydam tabaka ödemi ve kan toplanması) kendini gösterir.

Süt çocuklarında, üst çene sinüsü iltihabı ivecen bir kemik iltihabı biçiminde gelişebilir.

Tedavi

Tedavi ilaçladır.

Yerel olarak, iltihabı boşaltmaktan çok, mikropları gidermeyi amaçlar. Mentollü buğular (çocuklar dışında), damar büzücüler, püskürtülen ilaçlar, eriyik halde kortizon türevleri, mecraya (meatus) kokain ya da başka bir yerel uyuşturucu sürme gibi.

Genel yoldan, ağrılara karşı ağrı kesiciler ve iltihap gidericiler ile kortizon türevleriyle birlikte (ya da tek başlarına) antibiyotikler verilir.