Yutak Urları

YUTAK URLARI

İYİCİL URLAR

Yutakta hemen bütün urlara raslanabilir: Bağdokusu urları, kistler, iyicil epitel urları (papillomJ, damar urları (anjiyom) v.b. Özellikleri bakımından burun-yutak bağdokusu uru (fibromu) bunların en önemlisidir.

Burun-yutak bağdokusu uru

Yutağın burun parçasında gelişen bu uru, lifsi demetler ve çok gelişmiş damarsal oluşumlar yapar; damar oluşumlardan ötürü kanamalıdır. Ergenlik çağındaki erkek çocuklarda belirir. Burun tıkanıklığı ve çok geçmeden ortaya çıkan burun ve burun ardı kanamalarıyla kendini belli eder. Yutağın burun parçasının muayenesi, koyu kırmızımsı bir urla az ya da çok dolduğunu gösterir. Ameliyatla tam çıkarma, kesin iyileşmeyi sağlar. Ur çıkarılmazsa, yüze doğru yayılarak yüzün biçimini bozar ve tekrarlayıcı kanamalara yolaçar.

KÖTÜCÜL URLAR

İnsan bedeninde en sık raslanan kanserlerdendirler. Çoğunlukla erkeklerde gözlenirler; alkol ve tütünün, ortaya çıkmalarını kolaylaştırdığı kanıtlanmıştır. Bu kanserler, genellikle yassı epitel hücreli kanserlerdir. Kısa sürede boyun lenf düğümlerine yayılırlar. Gelecekleri çok ciddidir.

Yutağın burun parçası kanserleri

Bu kanserler Avrupa’da ender görülür ve genel olarak kanserlerin yüzde l’ini aşmazlar. Oysa Asya’da çok sık görülürler ve kanser yerleşmelerinin 1/4′ünü oluştururlar. Çoğunlukla sigara içen kişilerde görülmelerine karşılık, ortaya çıkmalarında alkolün fazla bir rolü olmadığı sanılmaktadır. Ur, yutağın burun parçasının herhangi bir noktasından gelişir ve bir burun boşluğunun önceleri kısmen, sonra bütünüyle tıkanmasına yolaçar. Buna, bazen pembe bir burun akıntısı biçiminde gelebilen burun kanaması eklenir.

Ur, östaki borusu deliğini tıkayıp bir kulakta, alışılmış tedavilere direnen kulak tıkanıklığı duygusuyla bir iletim sağırlığına yolaçabilir. Bazen ur, yayılma belirtilerinden teşhis edilir: Boyun lenf düğümleri büyümesi; kafa sinirleri çiftlerinin bası altında kalma belirtileri; VI. kafa sinirleri çifti felci; özellikle de V. kafa sinirleri çifti ağrısı.

Teşhis, yutağın burun parçasının ayna ve röntgenle muayenesiyle ve biyopsiyle konur.

Tedavi edilmezse önde göz çukuru bölgesine doğru, d işarda kulak bölgesine doğru, geride son kafa sinirleri çiftleri felcine yolaçan yırtılmış arka deliğe doğru gelişir.

Temel tedavi ışın tedavisidir. (Özellikle kobalt tedavisi.)

Teşhisin erken konması ve ışın tedavisindeki teknik gelişmeler, hastalığın geleceğini önemli ölçüde iyileştirmiştir.

Bademcik kanseri

Sık raslanan bir kanserdir. Yutağın yan bölümünde yutma güçlüğüyle belirir; yutma güçlüğü hızla ağrılı biçime dönüşür ve ağrı bazen, aynı yandaki kulağa yayılır. Muayenede, başlangıç evresindeki kanser farkedilmeyebilir. Bu yüzden, damak kemerlerini iyice ayırmak ve bademciğin normal oluşumu olan çukurcuklarla karıştırmamak koşuluyla, küçük bir yaralaşma aramak gerekir. Çoğunlukla küçük olan bu yaralaşma düzensizdir ve dokunulunca kanayan kalınlaşmış bir dokuyla sarılıdır. Kanserin boyun lenf düğümlerinden birine yayılmasına sık raslanır ve bazen hastalık bu lenf düğümü büyümesinden anlaşılır. Teşhis biyopsiyle konur.

Tedavinin temeli ışın tedavisidir; hem bademcikteki kanser, hem de lenf düğümü alanları aynı anda ışınlanır. Bu görülen ve erken tedavi edilen biçimlerde iyileşme yüzdesi oldukça yüksektir. Tedavisi gecikmiş ve tekrarlayan bademcik kanserlerinde, ameliyatla geniş biçimde çıkarmadan sonra, onarım ameliyatı gereklidir.

Yutağın gırtlak parçası kanseri

Gırtlağın her iki yanında uzanan yutak oluklarında (armutsu sinüsler) yerleşir: Armutsu (piriform) sinüs kanseri, üst solunum sindirim yolu kanserlerinin en sık raslananıdır; bütün kanserler arasında akciğer kanserlerinden sonra en sık raslanan kanserdir. Tütün tiryakiliği alkoliklik ve dişeti diş enfeksiyonunun oluşturduğu bölgesel iltihap, başlıca nedenlerindendir.

Bu kanser çoğunlukla geç olarak, boynun yan tarafında yutkunma sırasında ağrıyla (kulak ağrısıyla birlikte) kendini belli eder. Boyun lenf düğümlerinden birinin büyümesi, teşhise yardımcı olabilir.

Larengoskopla yapılan muayenede, armutsu sinüslerden birini dolduran yaralaşmış ve tomurcuklu yeni oluşum ortaya çıkarılır. Yayılması röntgen filmiyle ve dolaysız larengoskopiyle belirlenmeli ve teşhis biyopsiyle doğrulanmalıdır. Tedavi özellikle cerrahidir ve gırtlak çıkarmayla birlikte yutak çıkarmayı kapsar.

Sol gırtlak alt siniri felcini gösteren yutak röntgeni.

Sonra, boyun lenf düğümleri de temizlenerek ameliyat sonlandırılır. Ayrıca ışın tedavisi uygulamak gerekir.

Bütün bu tedavilere karşın, armutsu sinüs kanserlerinin geleceği kötüdür.

Bu 3 önemli yerleşme dışında, yutak arka çeperinde ve damak bölgesinde de kansere rastlanabilir.