Burun Boşlukları

BURUN BOŞLUKLARI

Basık ve düzensiz bir paralelyüz görünümündedirler.

Tavan, kalbur kemiğin kalbursu laminasından ve kailiamsı kemiğin (temel kemik de denir) ön yüzünden oluşur.

Taban, üst çene kemiğinin çıkıntısına ve damağın yatay laminasına uyar. İç yüzü, yukarda ve arkada kalbur kemiğin dayanıksız dikey laminası, aşağıda sağlam ve kalın sapan kemik, aşağıda ve önde dörtgen kıkırdaktan oluşan orta bölme oluşturur.

Karmaşık dış yüz, 2 kata ayrılabilir. Bu katlar yukarda göz çukuru boşluğuna, aşağıda üst çene sinüsüne uyar. Üst çene sinüsünün iç çeperinin büyük bölümünü geniş bir delik kaplar. Bu deliği çeşitli kemik oluşumları (damağın yatay laminası, kalbur kemiğin kılıçsı çıkıntısı) daraltır.

Bu bütünün üstüne, kendi üstüne kıvrılmış kemik yaprakçıkları olan boynuzcuklar yapışır. Bunlar mecralar (meatus) adı verilen boşlukları sınırlarlar. Sözkonusu boşluklardan alttakine gözyaşı-burun kanalı, ortadakine burun-alm kanalı, üst çene sinüsü delikleri ve ön kalbur kemik ön sinüsü deliği, üsttekine de kalbur kemiğin arka hücreleri ve kamamsı kemik-damak deliği açılır.

Ön yüz, burun delikleri yoluyla dışarıyla, arka yüz, burun arka delikleri aracılığıyla yutağın bu rurı parçasıyla ilişkidedir.

Burun zarı

Burun mukozasıdır; burun boşluklarındaki en küçük girinti ve çıkıntıları bile örter. 2 bölgeye ayrılır:

— koku almayla ilgili bölüm: Kalbursu laminanm alt yüzünün orta bölümünde yerleşmiştir; dışarıya ve içeriye doğru biraz taşar. Duyu hücreleri iki kutupludur; 6-8 kirpiğin çıktığı çomak biçiminde çevresel bir uzantıları ile koku siniri liflerini oluşturmak için yanındakilerle birleşen ince uzun,merkezi bir uzantıları vardır;

— solunumla ilgili bölüm: Burun boşluklarının geri kalan bölgelerine yayılır ve silindir biçimi titrek tüylü bir epitelle nitelenir (mukozanın derin tabakası müküs bezleri bakımından zengindir).

Damarlar

Özellikle dış şahdamarı sistemi, yardımcı olarak da iç şahdamarı sistemi (kalbur kemik atardamarları) tarafından sağlanır. Özellikle burun bölmesi düzeyinde yoğun zengin damar ağı, burun kanamalarının nedenini açıklar.

Sinirler

İç ve dış burun sinirleriyle, kamamsı kemik damar siniri dallarından gelir. Koku siniri, koku hücrelerinin kalbursu laminayı aşmak ve koku siniri şişkinliğine (bulbus) varmak için şerit biçiminde biraraya gelmiş çevresel uzantılarından oluşur.

SİNÜSLER

Burnun çevresindeki kemik oluşumlar içinde oyulmuş ve solunum mukozasıyla kaplı hava boşluklarıdır. Burun boşluklarından ge iştikleri için, bu boşluklarla hem yapı hem de fizyoloji bakımından tam bir birlik içindedirler.

Üst çene sinüsü

Bu boşluk, tabanı burun boşluğunun dış çeperine, ön çeperi yanağa, arka çeperi kanatsı çıkıntı üst çene çukuruna, üst çeperi de göz çukuru tabanına uyan bir piramit biçimindedir.

Alın sinüsü

Ön çeper derisi göz çukurunun üst iç kenarı

ile komşudur; arka çeperi beyin zarları aracılığıyla beynin alın lobunun ilk 2si kivrımına uyar; alt çeperinde 2 bölüm vardır (dışta göz çukuru, içte kalbur kemik alın bölümleri). Alın sinüsü, kalbur kemik içinden geçen burun-alın kanalıyla orta mecraya (rneatus) boşalır.

Kamamsı kemik sinüsü

Kamamsı kemiğin (sfenoyit) içini kaplar. Ön çeperi burunla komşudur; tabanı yutağın bun m parçasına, tavanı kafa tabanının ön ve orta çukurlarına (doku siniri iplikleri, göz sinirleri birleşeği ve hipofiz), arka çeperi de kafatası arka çukuruna uyar. Dış çeperi kavernöz sinüs, kamamsı kemik yarığının sinirleri ve görme kanalıyla ilişkidedir.

Kalbur kemik sinüsleri

Kalbur kemik hücrelerinin içindeki boşluklarda iki gruba (ön ve arka) ayrılırlar.

Burun ve yutağın çizimsel kesiti: 1. Burun kemikleri.— 2. Burun boşluklarının ön bölümü.— 3. Kıkırdaklar.— 4. Burun boşluklarının girişleri.— 5. Burun delikleri.— 6. Üst çene kemikleri.— 7. Alt çene kemikleri.— 8. Dil kökü.— 9. Kamamsı kemik sinüsü mecrası.— 10. Östaki borusu.— 11. Küçük dil.- -12: Yutak.— 13. Gırtlak kapağı.— 14. Cırtlak kapağı kıkırdağı.— 15. Dil kemiği.