Burun Kanamaları

BURUN KANAMALARI

Damarlanmanın zenginliği ve mukoza örtüsünün dayanıksızlığı, burun kanamalarının (epistak-sis) sık görülme nedenini açıklar.

Burunda kalbur kemik ön ve arka atardamarları, kalbur kemik-damak atardamarı ve damak inen atardamarı yeralır; bunların kolları olan burun bölmesi ön ve arka atardamarları ile burun yan ön ve burun yan arka atardamarları, burun mukozasına dağılırlar.

İki tip kanama ayırdedilir:

— ön kanamalar (sık raslanırlar; atardamarcıklardan geldikleri için önemsizdirler);

— arka kanamalar (daha ender raslanırlar; atardamar gövdelerinden geldikleri için ciddidirler).

Klinik inceleme

Klinik tablo bellidir. Burun kanaması genellikle ağızdan kan atılımıyla beraberdir.

Şunlara dikkat etmek gerekir:

— gerçek miktar (genellikle kişi ve çevresi tarafından abartılır);

— başlangıç noktası;

— neden.

En sık raslanan nedenler travma, burna özgü bozunlar ve genel hastalıklardır.

Travma

Burun kırığıyla birlikte olabilir ya da olmayabilir. Ameliyat sonrası kanamalar da bu gruba sokulabilir.

Burna özgü bozunlar

Gençlerdeki nedeni bilinmeyen burun kanaması en sık raslanandır. Sümkürmede, kaşımada, ısı değişikliklerinde ya da belirgin bir neden olmaksızın kanama tekrarlar.

Beslenme bozukluğuna bağlı yaralar ve iyicil urlar daha enderdir.

Rendu-Osler Weber hastalığı (kalıtımsal kanamalı telenjiyektazi) yaygın telenjiyektaziyle (deride ya da mukozalarda kırmızı lekeler biçiminde görülen ve kılcal atardamarcık ve toplardamarcık-larm genişlemesinden oluşan bozunlar) ve ciddi tekrarlayıcı kanamalarla kendini gösterir.

Burun-yutak bağdokusu uru (fibrom) daha çok ergenlik çağındaki genç erkeklerde görülür. (Çok önemli olan kanamalar cerrahi bir sorun oluşturur.)

Kötücül urlar, genellikle az miktarda kanamalara yolaçarlar.

Genel hastalıklar

Enfeksiyon hastalıkları (tifo, grip), atardamar yüksek basıncı, karaciğer yetmezliği ya da kan hastalıkları (hemofili, kan kanseri, v.b.) da burun kanamalarına neden olur. Pıhtılaşmaya karşı tedavi de kanamalara yolaçabilir.

TEDAVİ YOLLARI

Bedenin «emniyet supabı» kavramına güvenmemek ve kanamayı çoğunlukla durdurmak gerekir.

Yerel tedavi

Burnun ön bölümündeki kanamalarda tromba-za ya da. oksijenli suya batırılmış tampon konduktan sonra parmaklarla bastırmak yeterli olabilir.

Ön tampon, bütün burun boşluğunun arkadan öne özel bir gazlı bezle kaplanmasıdır.

Arka tampona, yukardaki yöntemler işe yaramadığında başvurulur. Burun boşluğunun, yumuşak damak ardından gönderilen bir arka tampon ile .bir ön tampon arasında sıkıştırılmasıdır.

Kan hastalıklarındaki tekrarlayan kanamalarda, burun boşluğunun emici küçük sünger parçalarıyla doldurulmasına başvurulabilir.

Durdurulamayan kanamalarda atardamarların (dış şahdamarı, üst çene iç atardamarı, kalbur kemik ön atardamarı) bağlanması gerekir.

İlaç tedavisi

Kanama durdurucu (hemostatik) ilaçlar kullanılabilir; ama birlikte, yerel tedavi de uygulamak gerekir.

Kan aktarımı, hem kan yitiminin yerine konmasını, hem de kanamanın durdurulmasını sağladığı için yararlıdır.

Kesin tedavi

Kanamaya yolaçan nedeni, yerel (koterle dağlamalar, ur alınması) ya da genel olarak ortadan kaldırarak tekrarları önlemeyi amaçlar.